La Carta Europea de les Llingües Minorizaes

La carta europea de les llingües minorizaes foi firmada pol Reinu (el de la Pandereta). En sí, ye una ferramienta bona pa sacar alantre calces pa caltener el nuesu padremuñu quiciabes más humanu: el llinguax.

Son llingües minorizaes nel Reinu d'España, d'acuerdu colo firmáu y ratificáu: El gallegu (ya'l portugués sí ye llingua diferente, n'Olivenza, Badayoz), l'asturianu, el vascu, l'aragonés, l'occitánu (equí aranés), el catalán/valencianu, el bereber (en Melilla) y l'árabe (en Ceuta).

Sí, recuéyense toles llingües del estáu, per una vegada na vida... ¿Toes? ¡Non! Castiella y Llión recueye sólo como llingua minorizada el gallegu, pero non el llionés/asturianu. Sí, por embargo, recuéi l'asturianu, anque sólo n'Asturies, y tamién n'Asturies tien en cuenta al gallegu (al gallego-asturianu).

Cuido que la carta ye un obleiru perfectu pa que la nuesa llingua espoxigue, anque sía a nivel institucional, y que tenga más medios económicos pa ello. Anque al final sedrá los falantes los que falen, valga la redundancia.

Pero la carta tien un tastu prestosu. Y bien interesante. Métense -sacante'l casu'l castellán, que ye una llingua omnipresente nel Reinu, a toles demás. Y digo omnipresente, porque si darréu garres a un pequenu, y dende neñu lu eduques y lu aprendes, vamos dicir en catalán por ser seique la llingua con meyores perspectives, y lu ties ehí hasta que cumpla 24 años escolarizáu dafechu na so llingua materna (catalán), el rapaz va falar entós  catalán y español, porque esi ta per ende... per tolos llaos.

Pero, sí ho, ehí aprucen llingües d'imperios, otres llingües falaes por cientos de millones de persones  per dellos continentes. Son idiomes minorizaos nel Reinu d'España l'árabe en Ceuta y el portugués n'Olivenza, n'Estremadura. Cásique nada. Dambes les dos tienen caúna polo menos 200 millones de falantes pel globu, pero equí manda la de Lope de Vega.

Otru erru, pal mio gustu, ye la diferenciación llingüística ente Valencianu/ Catalán. ¡Qué zuna, mialma! Soi incapaz de llamalu valencianu, nun me presta esa guerra llingüística miga. Y más cuando ye sólo pol putu nome, pero non por otres coses. Ehí vese la vieya estratexa del divide y vencerás. Sí, pela cueta, presta ver como gallegu ye'l nome que-y dan a tola llingua, pa Galicia, Asturies y Lleón y Zamora...

Gallegu. Equí, bono, había tema pa falar una selmana. Qué cosa gochona lo del nome d'una llingua. ¡Ai, cuánto dibemos ganar si se llamaren los idiomes "llingua A1, llingua A2, llingua B1, etc."!

Eso sí, la normalización de la llingua ye cosa, por supuestu d'Asturies. Pero por Dious que nos afalen que si non equí nun facemos res.  Y col asturianu tamién...

¡Pero qué guapu diba conocer toles llingües españoles! Árabe, Aragonés, Asturllionés, Beréber, Castellán, Catalán, Gallego-portugués, Occitanu, Vascu... Ye la bayura llingüística d'España tan grande como la que más, dientro de tolos estaos d'Europa.

Claro qu'entós llega'l nacionalismu español, escluyente, y acaba entós hasta coles piedres. ¿Catalán? ¿Portugués? ¡Fute! ¿Árabe? Fute, fute... Naide n'España sabe nin portugués nin árabe. Gallegu, vascu y catalán, fora de les sos comunidaes, ye cosa prohibida. ¡Ái que dicir del asturianu! Y l'aragonés y l'occitán son llingües d'enclaves.


Ésta ye la llista de llingües minorizaes que recuéi la Comisión Europea, ratificaes polos sos estaos. Consta dicir que la República Portuguesa nun ratificó la Carta Europea de les Llingües Minorizaes, colo que'l mirandés (el so dialectu del asturllionés) queda fora de la llexislación comunitaria y, poro, desprotexíu. Ídem del vascu y l'occitanu en Francia, y del catalán en Francia y Italia. (¡¡¡Por una vegada, el Reinu d'España va per delantre de la República Francesa!!! Arriendes d'Italia y Portugal).


Pd. A España yá-y dió'l Conseyu d'Europa un toque pol poco enfotu del Gobiernu (Gobiernos Socialistes Autonómicos anteriores) respective al asturianu y gallego-asturianu.

Más sobre la Carta de les llingües minorizaes Equí.